Main Page: Difference between revisions

From Doelgericht Digitaal Transformeren
No edit summary
No edit summary
Line 1: Line 1:
Kunstenpunt verzamelt metadata over culturale activiteiten van artiesten met een band met Vlaanderen. We focussen op culturele activiteiten binnen de disciplines muziek, beeldende kunst en podiumkunsten. We kijken vooral naar concerten, muziekuitgaven (opnames), tentoonstellingen en residenties, en voorstellingen van theater, dans, performance, etc.
Kunstenpunt verzamelt metadata over culturale activiteiten van artiesten met een band met Vlaanderen. We focussen op culturele activiteiten binnen de disciplines muziek, beeldende kunst en podiumkunsten. We kijken vooral naar concerten, muziekuitgaven (opnames), tentoonstellingen en residenties, en voorstellingen van theater, dans, performance, etc.


Om die metadata te beheren zijn er in de afgelopen decades eigen databanken gebouwd. Maar de data zit daarin opgesloten. De technologie achter die databanken kan niet verder ontwikkeld worden. Een technologische vernieuwing is nodig. En die wordt geboden door het traject Doelgericht Digitaal Transformeren. Daarin wordt een soort van infrastructuur en architectuur uitgetekend waarmee culturele spelers in Vlaanderen metadata over culturele activiteiten kunnen delen. Kenmerkende spelers hiervoor zijn publiq (die uitinvlaanderen.be beheren), Cultuurconnect (die met bibliotheken en ticketing bezig zijn), meemoo (die metadata hebben over audiovisueel archiefmateriaal van culturele activiteiten) en Kunstenpunt (met onze metadata over podiumkunsten, muziek en beeldende kunst). Ook internationaal zijn er heel wat spelers actief die culturele activiteiten beschrijven: Discogs, Musicbrainz, Operabase, Artfacts, Bachtrack, Facebook, Songkick, BandsInTown, setlist.fm, SecondHandSongs, etc.
Om die metadata te beheren zijn er in de afgelopen decades eigen databanken gebouwd. Maar de data zit daarin opgesloten. De technologie achter die databanken kan niet verder ontwikkeld worden. Een technologische vernieuwing is nodig. En die wordt geboden door het traject Doelgericht Digitaal Transformeren. Daarin wordt een uitwisselingsinfrastructuur en architectuur uitgetekend waarmee culturele spelers in Vlaanderen metadata over culturele activiteiten kunnen delen. Kenmerkende spelers hiervoor zijn publiq (die uitinvlaanderen.be beheren), Cultuurconnect (die met bibliotheken en ticketing bezig zijn), meemoo (die metadata hebben over audiovisueel archiefmateriaal van culturele activiteiten) en Kunstenpunt (met onze metadata over podiumkunsten, muziek en beeldende kunst). Ook internationaal zijn er heel wat spelers actief die culturele activiteiten beschrijven: Discogs, Musicbrainz, Operabase, Artfacts, Bachtrack, Facebook, Songkick, BandsInTown, setlist.fm, SecondHandSongs, wikidata, etc.


Omdat Kunstenpunt geen technologiebedrijf is, is het voor ons belangrijk om cruciale en infrastructurele technologische overwegingen niet zelf te nemen. We vertrouwen op onze partners om een duurzame en gedeelde technologie-infrastructuur uit te bouwen. Daarom ligt voor ons de nadruk op de mogelijkheid om enerzijds metadata in een standaard formaat te kunnen aanvoeren aan die gedeelde infrastructuur, en anderzijds om te bewaken dat die infrastructuur alle tools aanreikt om de verzamelde data van een zo hoog mogelijke kwaliteit te houden. Alleen dan is waardevol hergebruik -- voor analyse, voor promotie, voor aanbevelingen, voor historisch onderzoek, voor data-geïnspireerd beleid, etc. -- mogelijk.
Omdat Kunstenpunt geen technologiebedrijf is, is het voor ons belangrijk om cruciale en infrastructurele technologische overwegingen niet zelf te nemen. We vertrouwen op onze partners om een duurzame en gedeelde technologie-infrastructuur uit te bouwen. Daarom ligt voor ons de nadruk op de mogelijkheid om enerzijds metadata in een standaard formaat te kunnen aanvoeren aan die gedeelde infrastructuur, en anderzijds om te bewaken dat die infrastructuur alle tools aanreikt om de verzamelde data van een zo hoog mogelijke kwaliteit te houden. Alleen dan is waardevol hergebruik -- voor analyse, voor promotie, voor aanbevelingen, voor historisch onderzoek, voor data-geïnspireerd beleid, etc. -- mogelijk. Een wikibase is een community-gedreven tool waarvoor Kunstenpunt geen eigen technische ontwikkeling voor hoeft te doen. Er kan focus zijn op het datamodel (waarbij we de van Vlaanderen opgelegde standaard willen volgen), maar vooral op aanvoer van data en de kwaliteitsbewaking. Die prioriteiten stelt Kunstenpunt zich.


Deze wikibase documenteert de zoektocht naar een werkbare uitwisselingsstandaard, en plaveit de weg voor een reeks aan functionele vereisten voor een beheersmodule.
Deze wikibase documenteert de zoektocht naar een werkbare uitwisselingsstandaard, en plaveit de weg voor een reeks aan functionele vereisten voor een beheersmodule.
Line 9: Line 9:
== Kernitems en properties voor relaties ==
== Kernitems en properties voor relaties ==


In elk data model is het van belang om de concepten te definiëren, en te weten welke relaties er tussen die concepten moeten kunnen gelegd worden. Er komen een aantal logica's bij mekaar.
In elk data model is het van belang om de entiteiten te definiëren, en te weten welke relaties er tussen die entiteiten moeten kunnen gelegd worden. De entiteiten zijn activiteiten (residenties, tentoonstellingen, podiumvoorstellingen, concerten, muziekreleases, ...), maar ook mensen en organisaties. Dat gaat dan bijvoorbeeld om makers, kunstenaars, muzikanten, artiesten, concertzalen, kunstgaleries, theaterzalen, repetitieruimtes, etc. Au fond zijn het allemaal "actoren" in dat veld, die "activiteiten" ontplooien. Daarom voorzien we twee belangrijke klasses: activiteiten en actoren.
 
Zo is er het idee van FRBR (https://en.wikipedia.org/wiki/Functional_Requirements_for_Bibliographic_Records) dat een "werk" (een theatertekst, een compositie, een kunstwerk, ...) wordt gerealizeerd in een "expressie" (een podiumproductie, een opname, een tentoonstelling, ...), en dat die expressie zich "manifesteert" (een theatervoorstelling, een muziekuitgave, een rondleiding, ...).
 
Bij elk van die basis concepten uit FRBR kan je verdere uitzonderingen bedenken (bv. residenties, kunst in de publieke ruimte, een in-situ performance, improvisatie, ...), maar over het algemeen kan je die uitzonderingen wel modelleren.
 
Naast zulke concepten zijn er ook telkens mensen betrokken bij die concepten. Je kan die uit elkaar rafelen in makers, kunstenaars, muzikanten, artiesten, concertzalen, kunstgaleries, theaterzalen, repetitieruimtes, etc. Of in personen, collectieven, organisaties, instellingen, etc. Maar au fond zijn het allemaal "actoren" in dat veld, die "activiteiten" ontplooien. Daarom voorzien we twee belangrijke klasses: activiteiten en actoren. Om de link te kunnen leggen met andere domeinen voorzien we ook "Werk" als klasse.


=== Core items ===
=== Core items ===
Line 23: Line 17:
*** Tentoonstelling (met specifieke toonmomenten), Residentie (met specifieke toonmomenten), Concert (kan deel zijn van een concertreeks/tournee), Muziekuitgave (met daarop specifieke nummers), en een Podiumproductie (met verschillende voorstellingen). We toetsen of die activiteiten te modelleren zijn in OSLO-Culturele activiteit. Zie hieronder voor een overzicht.
*** Tentoonstelling (met specifieke toonmomenten), Residentie (met specifieke toonmomenten), Concert (kan deel zijn van een concertreeks/tournee), Muziekuitgave (met daarop specifieke nummers), en een Podiumproductie (met verschillende voorstellingen). We toetsen of die activiteiten te modelleren zijn in OSLO-Culturele activiteit. Zie hieronder voor een overzicht.
** Werk (of compositie, theatertekst, concept, ...) is een klasse om te verwijzen naar een artistiek of intellectueel eigendom dat gematerialiseerd wordt tijdens de culturele activiteit. In OSLO-Culturele Activiteit wordt hiervoor vermoedelijk verwezen naar OSLO-Cultureel Erfgoed:Ding?
** Werk (of compositie, theatertekst, concept, ...) is een klasse om te verwijzen naar een artistiek of intellectueel eigendom dat gematerialiseerd wordt tijdens de culturele activiteit. In OSLO-Culturele Activiteit wordt hiervoor vermoedelijk verwezen naar OSLO-Cultureel Erfgoed:Ding?
* Actor: Een koepelbegrip voor wat in OSLO-Culturele Activiteit uit elkaar wordt getrokken in een [[Item:Q3|Participant]], [[Item:Q4|Uitvoerder]], [[Item:Q5|Aanbieder]]
* Actor: Een koepelbegrip voor wat in OSLO-Culturele Activiteit uit elkaar wordt getrokken in ...
** We voorzien [[actor_model|een model voor data entry]] dat Actor gegeneraliseerd bekijkt. Dat is in lijn met wat in OSLO een Agent wordt genoemd.
** We voorzien [[actor_model|een model voor data entry]] dat Actor gegeneraliseerd bekijkt. Dat is in lijn met wat in OSLO een Agent wordt genoemd.
* Werk


=== Relaties tussen core items via properties ===
=== Relaties tussen core items via properties ===
Line 41: Line 34:
=== Enkele voorbeelden ===
=== Enkele voorbeelden ===


* [[Item:Q9|Uitvoerder Arno concert in AB op 5 februari]]
* ...
* [[Item:Q8|Participant Max Musterman neemt deel aan allerlei activiteiten]]
* [[Item:Q1462|Kunstenaar Güdrun op residentie bij MORPHO]]
* Promotiegalerie LMNO neemt Kunstenaarsduo Denicolai en Provoost mee naar Arco Madrid
* Dansgezelschap Rosas tourt met Mozart door Duitsland
* Rosas en ICTUS werken structureel samen, en hermaken de productie drumming (op basis van de oorspronkelijke versie uit 1998) in 2020, als een livestream
* ..


== Items en properties voor structuur ==
== Items en properties voor structuur ==
Line 57: Line 44:
==== Activiteit ====
==== Activiteit ====


* [[Item:Q15|Activiteit types]]: om aan te geven dat een bepaald item een activiteittype is (zie een [https://osloddt.wiki.opencura.com/query/sparql?query=%20%20SELECT%20DISTINCT%20%3Fitem%20%3FitemLabel%20%3FtypeLabel%0A%20%20WHERE%20%7B%0A%20%20%20%20%3Fitem%20%3Chttp%3A%2F%2Fosloddt.wiki.opencura.com%2Fprop%2Fdirect%2FP1%3E%20%3Ftype.%0A%20%20%20%20FILTER%20(%3Ftype%20IN%20(%3Chttp%3A%2F%2Fosloddt.wiki.opencura.com%2Fentity%2FQ15%3E)).%0A%20%20%20%20SERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%20bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22%5BAUTO_LANGUAGE%5D%2Cnl%2Cen%22%20.%20%7D%0A%20%20%7D%0A%20%20ORDER%20BY%20%3Fitem%20%3FtypeLabel overzicht van activiteittypes])
Activiteiten ...
** [[Item:Q1449|Muziekuitgave]]: de activiteittype van een release
*** [[Item:Q1451|Track]]: een release kan bestaan uit 1 of meerdere tracks
** [[Item:Q1455|Concert]]: een concert is een type van activiteit
*** [[Concertreeks]]: een concert maakt soms deel uit van een tournee of concertreeks
** [[Podiumproductie]]: een podiumproductie is een geheel van voorstellingen die doorgaans binnen een seizoen of over enkele seizoenen heen opgevoerd worden door een "cast"
*** [[Voorstelling]]: een voorstelling binnen een bepaalde podiumproductie
** [[Item:Q1463Residentie]]: een kunstenaar kan een tijdlang op residentie gaan (zie lager voor subactiviteiten)
** [[Item:Q1422|Solotentoonstelling]]: een tentoonstelling
** [[Item:Q16|Groepsentoonstelling]]: een kunstenaar of collectief kan een solotentoonstelling hebben
** Beurs
** Performance
** Vertoning / screening
*** [[Toonmoment]]: Tijdens de periode van een tentoonstelling kan het zijn dat er bijzondere toonmomenten zijn, bv. een speciale vertoning, een eenmalige performance, de vernissage of finissage, een rondleiding, ...
**** [[Item:Q1460|Rondleiding]] Een speciale vorm van toonmoment misschien, een rondleiding
**** Vernissage
**** Finnissage
**** Eventueel hergebruiken van hogerop: performance, vertoning, ...
** [[Werk]]: Veelal steunt een activiteit op een "intellectueel concept" of een werk. Zo kan een tentoonstelling bestaan uit meerdere werken, of is een podiumproductie gestoeld op een theatertekst, of een track op een bepaalde compositie.
* Trigger
** Geweld
** ...
* Leeftijd > vrije tekst


(zie verdere properties die algemeen zijn hieronder)
Activiteit types zijn ...
 
* ...


==== Actor ====
==== Actor ====


Actor Types kunnen eventueel nog gesubtypeerd worden met [[Item:Q23|Aanbieder Type]] of [[Item:Q1428|Uitvoerder Type]]. Het spreekt voor zich dat dit een uitgebreide lijst zal worden. In ons voorstel wordt er geen structuur of hierarchie aangebracht in die lijst. Aanbieder types staan naast uitvoerder type omdat het in vele gevallen niet zinvol is om dat onderscheid te maken.
Actoren zijn ...
* Actor Types
** [[Item:Q1427|Kunstenaar]]
** [[Item:Q1444|Cellist]]
** [[Item:Q21|Zanger]]
** [[Item:Q22|Gitarist]]
** ...
** [[Item:Q1467|Residentieplek]]
** ...
* sorteernaam
* alternatieve naam
 
(zie verdere properties die algemeen zijn hieronder)
 
==== Werk ====
 
Een werk (kunstwerk, compositie, theatertekst, ...) heeft een meer abstracte status dan de culturele activiteit zelf. Het wordt beschreven met


* Titel
Actor Types zijn ...
* Beschrijving
* gebracht door
* identificator, bv. isrc


=== Properties ===
=== Properties ===

Revision as of 08:38, 17 March 2023

Kunstenpunt verzamelt metadata over culturale activiteiten van artiesten met een band met Vlaanderen. We focussen op culturele activiteiten binnen de disciplines muziek, beeldende kunst en podiumkunsten. We kijken vooral naar concerten, muziekuitgaven (opnames), tentoonstellingen en residenties, en voorstellingen van theater, dans, performance, etc.

Om die metadata te beheren zijn er in de afgelopen decades eigen databanken gebouwd. Maar de data zit daarin opgesloten. De technologie achter die databanken kan niet verder ontwikkeld worden. Een technologische vernieuwing is nodig. En die wordt geboden door het traject Doelgericht Digitaal Transformeren. Daarin wordt een uitwisselingsinfrastructuur en architectuur uitgetekend waarmee culturele spelers in Vlaanderen metadata over culturele activiteiten kunnen delen. Kenmerkende spelers hiervoor zijn publiq (die uitinvlaanderen.be beheren), Cultuurconnect (die met bibliotheken en ticketing bezig zijn), meemoo (die metadata hebben over audiovisueel archiefmateriaal van culturele activiteiten) en Kunstenpunt (met onze metadata over podiumkunsten, muziek en beeldende kunst). Ook internationaal zijn er heel wat spelers actief die culturele activiteiten beschrijven: Discogs, Musicbrainz, Operabase, Artfacts, Bachtrack, Facebook, Songkick, BandsInTown, setlist.fm, SecondHandSongs, wikidata, etc.

Omdat Kunstenpunt geen technologiebedrijf is, is het voor ons belangrijk om cruciale en infrastructurele technologische overwegingen niet zelf te nemen. We vertrouwen op onze partners om een duurzame en gedeelde technologie-infrastructuur uit te bouwen. Daarom ligt voor ons de nadruk op de mogelijkheid om enerzijds metadata in een standaard formaat te kunnen aanvoeren aan die gedeelde infrastructuur, en anderzijds om te bewaken dat die infrastructuur alle tools aanreikt om de verzamelde data van een zo hoog mogelijke kwaliteit te houden. Alleen dan is waardevol hergebruik -- voor analyse, voor promotie, voor aanbevelingen, voor historisch onderzoek, voor data-geïnspireerd beleid, etc. -- mogelijk. Een wikibase is een community-gedreven tool waarvoor Kunstenpunt geen eigen technische ontwikkeling voor hoeft te doen. Er kan focus zijn op het datamodel (waarbij we de van Vlaanderen opgelegde standaard willen volgen), maar vooral op aanvoer van data en de kwaliteitsbewaking. Die prioriteiten stelt Kunstenpunt zich.

Deze wikibase documenteert de zoektocht naar een werkbare uitwisselingsstandaard, en plaveit de weg voor een reeks aan functionele vereisten voor een beheersmodule.

Kernitems en properties voor relaties

In elk data model is het van belang om de entiteiten te definiëren, en te weten welke relaties er tussen die entiteiten moeten kunnen gelegd worden. De entiteiten zijn activiteiten (residenties, tentoonstellingen, podiumvoorstellingen, concerten, muziekreleases, ...), maar ook mensen en organisaties. Dat gaat dan bijvoorbeeld om makers, kunstenaars, muzikanten, artiesten, concertzalen, kunstgaleries, theaterzalen, repetitieruimtes, etc. Au fond zijn het allemaal "actoren" in dat veld, die "activiteiten" ontplooien. Daarom voorzien we twee belangrijke klasses: activiteiten en actoren.

Core items

  • Activiteit
    • We voorzien een model voor data entry waarin een aantal culturele activiteiten apart kunnen gemodelleerd worden, en toch items en properties hergebruiken:
      • Tentoonstelling (met specifieke toonmomenten), Residentie (met specifieke toonmomenten), Concert (kan deel zijn van een concertreeks/tournee), Muziekuitgave (met daarop specifieke nummers), en een Podiumproductie (met verschillende voorstellingen). We toetsen of die activiteiten te modelleren zijn in OSLO-Culturele activiteit. Zie hieronder voor een overzicht.
    • Werk (of compositie, theatertekst, concept, ...) is een klasse om te verwijzen naar een artistiek of intellectueel eigendom dat gematerialiseerd wordt tijdens de culturele activiteit. In OSLO-Culturele Activiteit wordt hiervoor vermoedelijk verwezen naar OSLO-Cultureel Erfgoed:Ding?
  • Actor: Een koepelbegrip voor wat in OSLO-Culturele Activiteit uit elkaar wordt getrokken in ...
    • We voorzien een model voor data entry dat Actor gegeneraliseerd bekijkt. Dat is in lijn met wat in OSLO een Agent wordt genoemd.

Relaties tussen core items via properties

De rijkdom van een model komt van de relaties die gelegd kunnen worden. We zien dit als de belangrijkste relaties:

  • Relaties tussen activiteiten: "heeft als onderdeel"
  • Relaties tussen actoren: Modelleren we via "werkt samen met als het over "symmetrische" relaties gaat; als twee, maar zeker drie of meer partijen samenwerken, dan vormen ze vermoedelijk een nieuwe Actor.
  • Relaties tussen activiteiten en actoren: "gebracht door" (valt in OSLO Culturele Activiteit uit elkaar in aangeboden door, uitgevoerd door, werkt samen met en neemt deel aan (en misschien nog meer) omdat OSLO Culturele Activiteit de types van actoren veel categorischer benadert.
  • Relaties tussen activiteiten en werken: "gebruikt werk"
  • Relaties tussen werken en actoren: "gebracht door"

Meer uitgewerkte modellering hieronder en op de Activiteit en Actor model pagina's.

Enkele voorbeelden

  • ...

Items en properties voor structuur

Items

Items zijn de "dingen" die beschreven worden in een fiche, maar nog niet de relaties tussen die dingen.

Activiteit

Activiteiten ...

Activiteit types zijn ...

  • ...

Actor

Actoren zijn ...

Actor Types zijn ...

Properties

Properties helpen om de link te maken tussen Items onderling, tussen Items en vrije tekst, tussen Items en andere data types (bv. tijdstip).

Algemene properties om items te beschrijven

  • is: existentiële property, gaat vaak met een typering gepaard, bv. je geeft aan dat een item een "Activiteit", en dan krijgt die een activiteit type. Of je geeft aan dat een Item een "Actor" is, en dan krijgt die een actor type.
  • sorteernaam
  • alternatieve naam, met qualifiers om een type, een begindatum en een einddatum te geven
  • plaats: kan je gebruiken om de huidige of relevante plaats van een actor of activiteit mee te bepalen
  • opmerking
  • plaats
    • consent
  • adres
    • consent
  • gps
    • consent
  • URL: om een verwijzing naar een online bron te geven, gaat vaak met een typering gepaard, bv. url type
    • url type
  • email
    • consent
    • emailtype
  • telefoon
    • consent
    • telefoontype
  • media
    • consent
    • mediatype
  • discipline
  • begin datum
    • consent
  • eind datum
    • consent
  • begin plaats
    • consent
  • eind plaats
    • consent
  • subsidie
  • trigger
  • leeftijd

Relaties tussen activiteiten

  • heeft als onderdeel
    • volgnummer
    • opmerking
    • begindatum - einddatum

relaties tussen actoren

  • werkt samen met
    • samenwerking type (of samenwerkingstype (vrij))

relaties tussen activiteiten en actoren

  • gebracht door
    • rol (of rol (vrij))
    • alternatieve naam
    • begindatum - einddatum
    • opmerking